Βιβλιοπαρουσίαση

Κνουτ Χάμσουν: 
Η ευλογία της γης

Μετάφραση: Άρης Δικταίος
Μυθιστόρημα
Εκδόσεις: Ζαχαρόπουλος Σ. Ι., 2008
612 σελ.
Τιμή: € 20,90
Νόμπελ Λογοτεχνίας [1920]

Ένα έπος της γης

Πλάι απ' το νερό που στάζει συλλαβίζοντας,
ένα πελώριο φυτό κοιτάει κατάματα τον ήλιο.
                                             Οδυσσέας Ελύτης

Το βραβευμένο με το Νόμπελ Λογοτεχνίας (1920), έργο του μεγάλου Νορβηγού συγγραφέα Κνουτ Χάμσουν ''Η ευλογία της γης'', πολύ απέχει από το χαρακτηρισμό μυθιστόρημα: πρόκειται περισσότερο για μια αφήγηση-ποταμό, που ξετυλίγει άλλοτε με ένταση και άλλοτε με τρυφερότητα τη ζωή των απλών ανθρώπων που ζουν από τη γη και για τη γη, άρρηκτα δεμένοι με τη φύση.

Στον πυρήνα της ιστορίας βρίσκεται ο γεωργός Ισάκ, η γυναίκα του Ίνγκερ και το αγρόκτημά τους, γύρω από το οποίο χτίζουν με τον ιδρώτα του προσώπου τους το μέλλον τους και την οικογένειά τους, σε μια σχεδόν ερημική περιοχή στα σύνορα Νορβηγίας και Σουηδίας, στις αρχές του εικοστού αιώνα. Με αφετηρία την πρώτη εκείνη μέρα που ο πλάνητας έως τότε και φτωχός Ισάκ αποφασίζει να εγκατασταθεί σ' αυτό το κομμάτι γης και να το καλλιεργήσει με μόνο εφόδιο τα γυμνά του χέρια, έως το κλείσιμο της διήγησης δεκαετίες αργότερα με χωράφια, ζωντανά και παιδιά ν' αυξάνουν και να πληθαίνουν, ο αναγνώστης ακολουθεί το μονοπάτι που αυτή η απλή ψυχή χαράζει με αγώνα καθημερινό και εργασία αδιάκοπη, τις χαρές και τις λύπες του που όλες τις αντιμετωπίζει με υπομονή και εγκαρτέρηση επικαλούμενος μόνο ''τον Θεό που 'ναι στον ουρανό'', τα μεγάλα και μικρά βάσανα ενός ανθρώπου ''που ένα τίποτε ήτανε, σχεδόν, ανάμεσα στους ανθρώπους''.

Με γλώσσα χειμαρρώδη, σε διάλεκτο ''χωριάτικη'' στις λέξεις και τις εκφράσεις, με ύφος ανεπιτήδευτο και γραφή νατουραλιστική στη μορφή και ρομαντική στη σύλληψη -στα χνάρια του μεγάλου Ντοστογιέφσκι-, ο Χάμσουν δημιουργεί μια οικογενειακή σάγκα και ταυτόχρονα ένα έπος της γης που υμνεί τον απλό και σιωπηλό χωρικό και τον τρόπο ζωής του, σε αντιπαράθεση με το διεφθαρμένο και ματαιόδοξο αστό. Οι ανθρώπινες μορφές της υπαίθρου παρουσιάζονται σχεδόν βιβλικές, ενώ οι αρνητικοί χαρακτήρες, ακόμα και οι εγκληματικές πράξεις, αντιμετωπίζονται από το συγγραφέα όχι με επίκριση αλλά με κατανόηση και συμπάθεια. Στο τέλος όλα συγχωρούνται και όλοι βρίσκουν τη λύτρωση, ακριβώς όπως μετά την καταιγίδα βγαίνει πάντα το ουράνιο τόξο - ''η ευλογία της γης'' είναι για όλους όσους ζουν κάτω από τον ήλιο...

Αγγέλα Γαβρίλη